数学ノート

自分用の数学メモ

期待値(平均値)②

 f:id:ray88:20220223154650p:plain


【例】袋の中に10個の球が入っている 
   赤球\cdots \cdots 3
   白玉\cdots \cdots 7
          ■袋の中から3個の球を取り出す時次のようなルールを決める
   f:id:ray88:20220223160624p:plain
    ■このときの得点の期待値を求める

 【ステップ1】全て確率を求める
        ※分母は10個から3個取るので①~④まで共通で _{10}C_3

  ①600点(赤球3個のとき)
          分子:赤球3個から3個取るので_3C_3
          確率:\dfrac{_3C_3}{_{10}C_3}=\dfrac{1}{120}

  ②360点(赤球2個 白球1個のとき)
    分子:赤球3個から2個・白球7個から1個取るので _3C_2 \times{_7C_1}
         確率:\dfrac{_3C_2 \times{_7C_1}}{_{10}C_3}=\dfrac{7}{40}


       ③240点のとき(赤球1個 白球2個のとき)
    分子:赤球3個から1個・白球7個から2個取るので _3C_1 \times{_7C_2}
         確率:\dfrac{_3C_1 \times{_7C_2}}{_{10}C_3}=\dfrac{21}{40} 

       ④120点(白球3個のとき)
          分子:白球7個から3個取るので_7C_3
          確率:\dfrac{_7C_3}{_{10}C_3}=\dfrac{7}{24}

【ステップ2】確率分布表を作る

 f:id:ray88:20220223163913p:plain
【ステップ3】得点の期待値を計算する
   600\times\dfrac{1}{120}+360\times\dfrac{7}{40}+240\times\dfrac{21}{40}+120\times\dfrac{7}{24}

     =5+63+126+35

     =229
           

期待値(平均値)の求め方

■以下の様な25本のクジがある。

f:id:ray88:20220223143235p:plain
■以下は各クジの当たる確率をまとめた表 f:id:ray88:20220223143951p:plain

・上記の様な表を確率分布表という

・この表の上段の数値(もらえる賞金の数値)を確率変数という

・上段(確率変数)と下段(確率)の積を全て加えたものが確率分布表の期待値となる

■上記の確率分布表の期待値を求める
  もらえる賞金の期待値=\dfrac{10000\times1+5000\times2+1000\times4+500\times7+100\times11}{25}

           =1144円 (もらえる賞金の期待値つまり平均)

多項定理

◆多項定理◆
\left(a+b+c \right)^na^P b^Q c^R の係数は

                           \dfrac{n!}{P!Q!R!} となる     ※但し P+Q+R=n

・一般化すると
\left(a+b+c+d+\cdots \cdots \right)^n の  a^P b^Qc^Rd^S\cdots \cdotsの係数は

                           \dfrac{n!}{P!Q!R!S! \cdots \cdots} となる     ※但し P+Q+R+S+\cdots \cdots=n

   

\left(a+b \right)^na^P b^Q  の係数は

                     \dfrac{n!}{P!Q!} となる     ※但し P+Q=n

                =\dfrac{n!}{P!\left ( n-P \right)!}    _{P+Q=n} _{より}_{Q=n-P}
2項定理の公式と一致する。  2項定理の公式
 2項定理も他行定理の一部にすぎない


【例1】\left(a+b+c \right)^7 を展開したときの a^2 b^3 c^3 の係数 を求める
    \left(a+b+c \right)\left(a+b+c \right)\left(a+b+c \right)\left(a+b+c \right)\left(a+b+c \right)\left(a+b+c \right)\left(a+b+c \right) よりaを2個,bを3個,cを3個とるaabbbccc の並び方

       \dfrac{7!}{2!3!3!}=210となる

【例2】\left(2x+3y-z \right)^6 を展開したときの {x^2}y{z^3}の係数を求める
    \left(2x+3y-z \right)^6 = \left\{ 2x+3y+ \left(-z \right) \right\}^6

              ・以下を合計して6
                 2x2個とる
      3y1個とる
      -z3個とる

    ・\dfrac{6!}{2!1!3!}\times \left(2x \right)^2 \times 3y \times \left( -z \right)^3

              =\dfrac{6!}{2!1!3!}\times 2^2 \times 3\times\left(-1\right)\times x^2yz^3 

              =60 \times 4 \times 3 \times \left(-1\right) \times x^2yz^3

              =720 x^2yz^3     \therefore    x^2yz^3 の係数は -720

2項定理_⑤

【例題】
\left ( 2x-\dfrac{3}{x^2} \right )^6 を展開したときのx^3 の係数を求める


・必ず\left ( ● \color{red}{+} ▲ \right )のようにプラスの形式にする
   \left ( 2x-\dfrac{3}{x^2} \right )^6 =\left\{ 2x\color{red}{+}\left( -\dfrac{3}{x^{2}}\right) \right\}^6

\left\{ 2x+\left( -\dfrac{3}{x^{2}}\right) \right\}^6=\left\{ 2x+\left( -\dfrac{3}{x^{2}}\right) \right\}\left\{ 2x+\left( -\dfrac{3}{x^{2}}\right) \right\} \cdots  \left\{ 2x+\left( -\dfrac{3}{x^{2}}\right) \right\}


・6個の\left\{ 2x+\left( -\dfrac{3}{x^{2}}\right) \right\}からr個の2xを取る\cdots \cdots {_6C_r}

・6個の\left\{ 2x+\left( -\dfrac{3}{x^{2}}\right) \right\}から 6-r 個 の \left ( \dfrac{3}{x^2} \right ) を取る\cdots \cdots {_6C_{6-r}}

\left\{ 2x+\left( -\dfrac{3}{x^{2}}\right)^6 \right\}を展開したときの一般項は {_6C_r}\times \left(2x \right)^r \times \left( - \dfrac{3}{x^2} \right )^{6-r}
 ={_6C_r}\times 2^r \times x^r \times \dfrac{\left(-3^2 \right)^{6-r}}{\left(-x^2 \right)^{6-r}}

={_6C_r}\times 2^r \times \left ( -3 \right )^{6-r} \times \dfrac{x^r}{x^{2\left(6-r\right)}}        _{ \left ( -3 \right )^{6-r}} _と _{x^r} _{を並べ替える}

={_6C_r} \times 2^r \times \left( -3 \right )^{6-r} \times x^{3r-12}           _{途中計算式 : }  _{x^r ÷ x{^2\left ( 6-r \right )}} _{=} _{x^{r-2\left ( 6-r \right )}} _{=} _{x^{3r-12}}

 

・つまり x^{3r-12}係数{_6C_r}\times 2^r \times \left( -3 \right )^{6-r}  となる

x^3 の項を考えるとき、 x^{3r-12} より

 3r-12=3     \therefore   r=5

x^3 の係数は {_6C_r}\times 2^r \times \left( -3 \right )^{6-r} より

  {_6C_5}\times 2^5 \times \left( -3 \right )^{6-5}

  =6 \times 32 \times \left ( -3 \right ) = -576

2項定理_④

【例題】
\left ( 3x^2 + \dfrac{2}{x} \right )^5 を展開したときの x^4 の係数を求める


\left ( 3x^2 + \dfrac{2}{x} \right )^5=\left ( 3x^2 + \dfrac{2}{x} \right )\left ( 3x^2 + \dfrac{2}{x} \right )\left ( 3x^2 + \dfrac{2}{x} \right )\left ( 3x^2 + \dfrac{2}{x} \right )\left ( 3x^2 + \dfrac{2}{x} \right ) 

・5個の\left ( 3x^2 + \dfrac{2}{x} \right )から r個 の 3x^2 を取る\cdots \cdots _5C_r

・5個の\left ( 3x^2 + \dfrac{2}{x} \right )から 5-r個 の \dfrac{2}{x} を取る\cdots \cdots _5C_{5-r}

\left ( 3x^2 + \dfrac{2}{x} \right )^5 の一般項は

        _5C_r \times \left ( 3x^2 \right )^r \times \left ( \dfrac{2}{x} \right )^{5-r}

   ={_5C_r} \times 3r \times \left ( x^2 \right )^r \times \dfrac{2^{5-r}}{x^{5-r}} 

             ※2^{5-r} と x^{2r} を並べ替えた

   ={_5C_r} \times 3r \times 2^{5-r} \times \dfrac{x^{2r}}{x^{5-r}}         

             ※ \dfrac{x^{2r}}{x^{5-r}} = x^{2r} ÷ \left ( x^{5-r} \right )=x^{2r- \left ( 5-r \right)}=x^{3r-5}

   ={_5C_r} \times 3r \times 2^{5-r} \times x^{3r-5} 

           つまり x^{3r-5} の係数は {_5C_r} \times 3^r \times 2^{5-r}

x^4 の項をかんがえるとき x^{3r-5}より

      3r-5 = 4       \therefore r=3

■よって x^{4} の係数は {_5C_r} \times 3^r \times 2^{5-r} より

   _5C_3 \times 3^3 \times 2^{5-3} = 1080       

 

2項定理_③

【例題】
\left ( 2x + 3y \right )^7 を展開したときのx^3 y^4 の係数を求める


\left ( 2x + 3y \right )^7=\left ( 2x + 3y \right )+\left ( 2x + 3y \right )+\left ( 2x + 3y \right )\cdots \cdots  \left ( 2x + 3y \right ) 

7個の\left ( 2x + 3y \right ) から3個の2xを取る\cdots \cdots _7C_3

7個の\left ( 2x + 3y \right ) から4個の3yを取る\cdots \cdots _7C_4

■ {2x,2x,2x,3y,3y,3y,3y}の並び方は _7C_3 または _7C_4

■上記よりx^3 y^4 の係数は

 _7C_3 \times \left ( 2x \right )^3 \times \left ( 3y \right )^4

   =\dfrac{7 \times 6\times 5}{3\times 2\times 1}\times 8x^3 \times 81y^4

   =35 \times 8x^3 \times 81y^4

   =22680 x^3 y^4

   \therefore  よってx^3 y^4 の係数は 22680

 

【例題】
\left ( 5x -2y \right )^5 を展開したときのx^2 y^3 の係数を求める

 

\left ( 5x - 2y \right )^5=\left (5x - 2y \right )+\left ( 5x - 2y \right )+\left ( 5x - 2y \right )\cdots \cdots  \left ( 5x - 2y \right ) 

5個の\left ( 5x - 2y \right ) から2個の5xを取る\cdots \cdots _5C_2

5個の\left ( 5x - 2y \right ) から3個の2yを取る\cdots \cdots _5C_3

■ {5x,5x,2y,2y,2y}の並び方は _5C_2 または _5C_3

■ポイント:必ず\left ( ●x \color{red}{+} ▲y \right ) の形式になるようにする(プラスの形になるようにする)

     →\left ( 5x - 2y \right )^5 = \{ 5x \color{red}{+} \left ( -2y \right ) \}^5

                                              _5C_2 \times \left ( 5x \right )^2 \times \left ( -2y \right )^3

                                          =\dfrac{5 \times 4}{2\times 1} \times 25x^2 \times \left ( -8y^3 \right )

                                         =-2000 x^2 y^3

                                         \therefore    x^2 y^3 の係数は -2000

2項定理_②

◆公式◆
\left ( a + b \right )^n  の  a^r b^{n-r} の係数は
                                {_nC_r}  または  \dfrac{n!}{r! \left( n-r \right )}
※但し指数の合計がr+n-r =nとなることに注意する

 

【例題】
\left ( a+b \right )^5 を展開したときのa^2 b^3の係数を求める


\left ( a+b \right )^5=\left ( a+b \right ) +\left ( a+b \right ) + \left ( a+b \right ) + \left ( a+b \right ) + \left ( a+b \right )

  ・a^2 \cdots \cdots 5個の\left ( a+b \right ) より2つのa を取り出す\cdots {_5C_2} または \dfrac{5!}{2!}

  ・b^2 \cdots \cdots 5個の\left ( a+b \right ) より3つのb を取り出す\cdots {_5C_3} または \dfrac{5!}{3!}
   
■以上よりa^2 b^3   つまり {aabbb}の並び方は

   {_5C_2} または {_5C_3} または \dfrac{5!}{2!3!}

■{aabbb}の並び方よりa^2 b^3 の係数は
  {_5C_2}=10

 

【例題】
\left ( a+b \right )^{10} を展開したときのa^3 b^7の係数を求める


\left ( a+b \right )^{10}=\left ( a+b \right ) +\left ( a+b \right ) + \left ( a+b \right ) + \left ( a+b \right ) + \left ( a+b \right ) \cdots \cdots \left ( a+b \right )

  ・a^3 \cdots \cdots 10個の\left ( a+b \right ) より3つのa を取り出す\cdots {_{10}C_3} または \dfrac{10!}{3!}

  ・b^7 \cdots \cdots 10個の\left ( a+b \right ) より7つのb を取り出す\cdots {_{10}C_7} または \dfrac{10!}{7!}

■以上よりa^3 b^7   つまり {aaabbbbbbb}の並び方は

   {_{10}C_3} または {_{10}C_7} または \dfrac{10!}{3!7!}

■{aaabbbbbbb}の並び方よりa^3 b^7 の係数は
  {_{10}C_7}=120